Trong thế giới số ngày nay, nhu cầu bảo vệ quyền riêng tư và bảo mật khi truy cập Internet của mọi người trở nên được chú trọng. Do đó, việc tìm kiếm các công cụ để đảm bảo sự an toàn trên không gian mạng như VPN (Mạng riêng ảo) và Tor trở lên phổ biến. Tuy nhiên, các công cụ này đều có những ưu và nhược điểm riêng biệt. Vậy, đâu là lựa chọn tối ưu phù hợp cho bạn?
Giải thích khái niệm và cách hoạt động ra sao của VPN và Tor
VPN là gì?
Mạng riêng ảo (VPN) là một công cụ giúp bảo mật thông tin khi bạn sử dụng Internet. Công cụ này hoạt động tương tự như Tor nhưng có một số khác biệt. VPN hoạt động bằng cách sử dụng hệ thống mạng riêng biệt thay vì mạng công cộng. Với VPN, bạn có thể truy cập Internet một cách ẩn danh thông qua máy chủ được đặt tại quốc gia khác. Tất cả thông tin và địa chỉ IP của bạn sẽ được mã hóa. Như vậy, VPN giúp bảo vệ các hoạt động của bạn trên Internet khỏi sự giám sát của các nhà cung cấp dịch vụ Internet và cơ quan chính phủ. 
VPN hoạt động ra sao
Khi thực hiện kết nối tới VPN, phần mềm sẽ “mã hóa” các thông tin của bạn và gửi đến máy chủ VPN. Việc mã hóa này giúp thông tin của bạn trở nên bảo mật hơn – giúp bảo vệ bạn khỏi hàng ngàn nguy cơ rình rập trên Internet.
Tại máy chủ VPN, thông tin của bạn sẽ được “giải mã” trở lại dạng ban đầu. Đồng thời, địa chỉ IP của bạn cũng sẽ được thay đổi, giúp bạn ẩn danh trên mạng. Sau cùng, thông tin giải mã này sẽ tiếp tục hành trình từ máy chủ VPN tới địa chỉ mà bạn muốn truy cập trên Internet. Khi nhận được thông tin phản hồi, toàn bộ quá trình sẽ được đảo ngược lại: thông tin từ Internet sẽ được chuyển đến máy chủ VPN, được mã hóa, và chuyển tới máy tính của bạn. Tại đây, thông tin sẽ được giải mã và bạn có thể xem thông tin một cách an toàn và riêng tư.
Dưới đây bao gồm các bước đơn giản để cài đặt và định cấu hình VPN:
- Bước 1: Đăng ký nhà cung cấp VPN uy tín
- Bước 2: Tải về và cài đặt ứng dụng trên thiết bị
- Bước 3: Mở phần mềm lên. Nhập tên và mật khẩu đã đăng ký
- Bước 4: Kết nối tới máy chủ quốc gia mong muốn
- Bước 5: Bạn sẽ nhận được địa chỉ IP mới.
Tor là gì?
Tor, viết tắt của “The Onion Router”, là một phần mềm mã nguồn mở giúp tăng cường sự riêng tư và an toàn thông tin trên Internet. Tor hoạt động bằng cách tạo một mạng lưới được mã hóa nhiều lớp, cho phép dữ liệu của người dùng di chuyển qua nhiều máy chủ ở nhiều địa điểm khác nhau trên toàn cầu trước khi đến điểm đích cuối cùng. Nhờ vậy, người sử dụng Tor có thể ẩn danh cũng như tránh được việc bị theo dõi thông tin cá nhân khi lướt web. Tuy nhiên, cần nhớ rằng mặc dù Tor có thể tăng cường sự riêng tư, nhưng không thể đảm bảo hoàn toàn sự ẩn danh trên mạng.
Cách thức hoạt động
Tor hoạt động như một củ hành, với nhiều lớp bảo mật mà bạn phải “bóc” ra để đến được phần lõi cuối cùng. Khi sử dụng phần mềm này, địa chỉ IP thật của bạn được che giấu bên dưới nhiều tầng bảo mật khác nhau, điều này tạo ra một mức ẩn danh cao khi bạn phải vượt qua ba điểm truy cập mạng quốc tế – đây được gọi là định tuyến củ hành:
- Các nút đầu vào, lớp mã hoá đầu tiên cho phép kết nối với mạng Tor
- Các nút ở giữa, mã hoá dữ liệu web hoàn toàn để đảm bảo không ai biết người dùng đang truy cập web nào.
- Các nút thoát, Tor sẽ mã hoá thêm lần nữa trước khi gửi đến máy chủ cuối cùng.
Nhờ vào định tuyến củ hành, các dữ liệu của bạn sẽ tiếp tục được mã hoá từ lớp này sang lớp khác, giúp bảo vệ giấu đi địa chỉ IP thật một cách hiệu quả.
So sánh VPN vs Tor miễn phí
| VPN | Tor | |
| Tốc độ | Cung cấp dung lượng từ 300-400 Mbps, tốc độ nhanh vì truy cập chỉ thông qua một máy chủ. | Chậm do dữ liệu phải đi qua nhiều máy chủ. |
| Trực tuyến | Lựa chọn hoàn hảo với các nền tảng trực tuyến như Netflix, Disney+. | Độ trễ cao và kết nối chậm không được khuyến khích dùng trực tuyến. |
| Mã hoá | Chỉ những thiết bị được uỷ quyền mới được mã hoá đầu cuối | Chỉ mã hoá đến nút thoát |
| Ẩn danh | Tốt, nhưng nhà cung cấp dịch vụ có thể vẫn theo dõi hoạt động của bạn | Rất tốt, dữ liệu đi qua nhiều máy chủ để tăng độ ẩn danh |
| Tính linh hoạt | Hoạt động tốt trên IOS và Android, có thêm tính năng giám sát web đen và chặn quảng cáo. | Thiếu tính linh hoạt vì không tích hợp với máy tính và điện thoại
Tích hợp trên Windows, MacOS, Linux, Android. |
| Độ tin cậy | Độ tin cậy của VPN phụ thuộc vào nhà cung cấp VPN. Vì vậy bạn nên cân nhắc lựa chọn những nhà cung cấp uy tín. | Tor tạo ẩn danh cao, là mã nguồn mở và đáng tin cậy. Nhưng cần cảnh giác với nút cuối Tor vì dữ liệu có thể bị giải mã và khoảng 3% nút Tor do cá nhân/ tổ chức đáng ngờ kiểm soát. |
Đâu là lựa chọn phù hợp nhất?
Thông qua bảng so sánh trên chúng ta sẽ hiểu được sự khác biệt VPN và Tor giúp chọn ra dịch vụ phù hợp với nhu cầu bản thân.
- Tor là sự lựa chọn phù hợp nếu bạn cần ẩn danh khi truy cập vào các trang Web có nhiều nguy cơ rủi ro, nhưng đổi lại tốc độ truy cập có thể bị chậm. Mặt khác VPN sẽ phù hợp cho ai ưu tiên truy cập tốc độ và chức năng nhanh nhưng vẫn cần phải bảo mật quyền riêng tư.
- Tor với định tuyến củ hành bảo mật cao, tất nhiên quyền riêng tư ẩn danh sẽ tốt hơn với VPN. Cả hai đều có tính bảo mật cao nhưng vượt trội ở các lĩnh vực khác nhau.
Những câu hỏi thường gặp
Cách cài đặt VPN vs Tor
Cách cài đặt Tor
- Bước 1: Truy cập đường link để tải Tor về https://www.torproject.org/download/.
- Bước 2: Nhấn vào biểu tượng hệ điều hành bạn đang dùng
- Bước 3: Mở tệp tin đã tải
- Bước 4: Chọn ngôn ngữ phù hợp. Nhấn OK
- Bước 5: Chọn thư mục lưu trữ và nhấn Install để chạy chương trình cài đặt
- Bước 6: Hoàn tất thì ấn Finish để kết thúc
Cách cài đặt VPN trên điện thoại IOS
Đa số VPN có sẵn trên một số hệ điều hành và Windows 10, ngoài ra bạn có thể lựa chọn riêng cho mình một nhà cung cấp dịch vụ khác mà bản thân tin tưởng
- Bước 1: Vào Cài đặt. Nhấn mục Chung
- Bước 2: Chọn VPN và quản lý thiết bị
- Bước 2: Nhấn VPN. Chọn Thêm cấu hình VPN
- Bước 3: Chọn loại VPN của bạn và quay lại điền thông tin
- Bước 4: Điền vào mô tả, máy chủ, tài khoản và mật khẩu
- Bước 5: Nhấn Xong và bật nút chuyển VPN
Những lưu ý khi sử dụng VPN vs Tor
Lưu ý khi sử dụng VPN
- Lựa chọn nhà cung cấp uy tín: Không phải bất kỳ nhà cung cấp VPN nào cũng đáng tin cậy do đó hãy chọn nhà cung cấp có chính sách bảo mật rõ ràng, cam kết không lưu nhật ký hoạt động và có trụ sở ở quốc gia có luật bảo vệ quyền riêng tư mạnh mẽ.
- Miễn phí không đồng nghĩa với tốt: Các dịch vụ VPN miễn phí thường có nhiều hạn chế về tốc độ, băng thông và tính năng bảo mật. Nếu nhu cầu bảo mật bạn muốn cao thì nên cân nhắc sử dụng dịch vụ trả phí để có trải nghiệm tốt hơn.
- Chú ý đến giao thức mã hóa: Sử dụng VPN với giao thức mã hóa mạnh như OpenVPN hoặc IKEv2 để đảm bảo an toàn dữ liệu.
- Cập nhật phần mềm thường xuyên: Cập nhật phần mềm VPN và hệ điều hành thường xuyên để vá các lỗ hổng bảo mật.
- Tắt VPN khi không sử dụng: Việc sử dụng VPN liên tục có thể ảnh hưởng đến tốc độ truy cập internet do đó hãy tắt VPN khi bạn không cần thiết để đảm bảo hiệu suất.
Lưu ý khi sử dụng Tor
- Tốc độ chậm: Mạng Tor được thiết kế để bảo mật và ẩn danh, do đó tốc độ truy cập internet thường chậm hơn so với kết nối thông thường.
- Có thể bị chặn: Một số quốc gia và trang web chặn truy cập Tor.
- Không phải tất cả các hoạt động đều an toàn: Tor không bảo vệ bạn khỏi phần mềm độc hại hoặc các mối đe dọa khác trên internet.
- Cẩn thận với các trang web như Dark Web: Dark Web là nơi ẩn náu của nhiều hoạt động bất hợp pháp và nguy hiểm, hãy cẩn trọng khi quyết định truy cập các trang web này.
Mỗi ứng dụng Tor VPN đều có những mặt lợi và bất lợi riêng nên khi sử dụng. Ngoài ra nên chú trọng các lưu ý của mỗi loại để có những quyết định phù hợp. Mong bài viết trên giải đáp được ý nghĩa của VPN và Tor và cái nào sẽ tốt hơn, bạn có thể đọc thêm các bài viết khác tại Blog Cốc Cốc nhé!
