Trong kinh doanh hay nghệ thuật, bạn sẽ bắt gặp từ “commission” xuất hiện thường xuyên. Tuy nhiên, “commission” không chỉ có một nghĩa duy nhất. Tùy theo ngữ cảnh, nó có thể là phí hoa hồng, một dạng thanh toán dựa trên hiệu suất, hoặc thậm chí là một sản phẩm nghệ thuật đặt làm riêng. Bài viết sau Cốc Cốc sẽ giúp bạn hiểu rõ commission là gì, cách dùng phổ biến và các khái niệm liên quan như commission fee và vẽ commission.
Nội dung chính
Commission là gì?
“Commission” là một danh từ tiếng Anh, dịch sang tiếng Việt là hoa hồng, khoản tiền được trả cho cá nhân hoặc tổ chức dựa trên một hành động trung gian thành công, như môi giới, bán hàng, hoặc cung cấp dịch vụ theo yêu cầu.
Tùy vào ngữ cảnh, “commission” có thể mang những ý nghĩa khác nhau:
- Trong kinh doanh: Là khoản phí chi trả cho người làm trung gian khi giao dịch hoàn tất.
- Trong nghệ thuật: Là sản phẩm (tranh, nhạc, thiết kế…) được thực hiện theo yêu cầu và được trả tiền riêng.
Commission fee là gì?
Commission fee (phí hoa hồng) là khoản tiền được trả cho bên trung gian, đại lý hoặc người môi giới khi họ giúp hoàn tất một giao dịch thành công. Khoản phí này thường xuất hiện trong các lĩnh vực như tài chính, thương mại, bất động sản, bảo hiểm, tuyển dụng, hoặc bán hàng.
Nói đơn giản, commission fee chính là phần thưởng xứng đáng cho công sức và vai trò kết nối giữa người mua và người bán, hoặc giữa nhà cung cấp và khách hàng.
Ví dụ thực tế về commission fee:
- Bất động sản: Môi giới nhà đất có thể nhận từ 23% trên tổng giá trị hợp đồng mua bán.
- Sales (bán hàng): Nhân viên kinh doanh được nhận hoa hồng theo doanh số đạt được mỗi tháng.
- Bảo hiểm: Tư vấn viên bảo hiểm nhận hoa hồng từ mỗi hợp đồng bảo hiểm thành công.
Các hình thức phổ biến của commission fee:
- Fixed commission Phí cố định: Bên trung gian nhận một khoản tiền cụ thể cho mỗi giao dịch, bất kể giá trị lớn hay nhỏ.
- Percentage-based commission Hoa hồng theo phần trăm: Tính dựa trên một tỷ lệ % của tổng giá trị giao dịch (ví dụ: 5% trên hợp đồng 100 triệu đồng = 5 triệu tiền hoa hồng).
- Tiered commission Hoa hồng theo cấp bậc: Càng bán nhiều, phần trăm hoa hồng càng cao. Ví dụ: doanh số dưới 100 triệu hưởng 2%, từ 100200 triệu hưởng 3%, trên 200 triệu hưởng 5%.
Vẽ commission là gì?
Vẽ commission (hay commission art) là hình thức vẽ tranh theo yêu cầu của khách hàng, phổ biến trong cộng đồng họa sĩ, illustrator, designer và người yêu nghệ thuật. Người đặt tranh có thể yêu cầu họa sĩ vẽ chân dung cá nhân, tranh couple, fanart nhân vật phim, truyện, game hoặc bất kỳ thiết kế nào mang tính cá nhân hóa cao.
Khác với tranh vẽ tự do, nơi họa sĩ sáng tạo hoàn toàn theo ý mình, commission art đòi hỏi người vẽ tuân thủ mô tả, bố cục và phong cách do khách hàng cung cấp. Vì vậy, đây là hình thức nghệ thuật mang tính hợp tác cao, kết hợp giữa kỹ năng sáng tạo và khả năng phục vụ đúng nhu cầu.
Quy trình đặt tranh commission phổ biến:
- Trao đổi yêu cầu: Khách hàng gửi mô tả chi tiết như nội dung, phong cách, màu sắc, số nhân vật…
- Báo giá: Họa sĩ định giá dựa trên độ phức tạp, định dạng tranh (digital/giấy), thời gian thực hiện, v.v.
- Phác thảo & chỉnh sửa: Họa sĩ gửi bản sketch để khách hàng duyệt và góp ý (thường được chỉnh sửa 12 lần).
- Thanh toán: Có thể yêu cầu trả trước 50100% tổng phí trước khi bắt đầu hoặc trước khi bàn giao bản hoàn chỉnh.
- Bàn giao sản phẩm: Gửi file kỹ thuật số (PNG/JPEG/PSD…) hoặc tranh vẽ tay nếu khách chọn hình thức truyền thống.
Nơi phổ biến để vẽ commission:
- Mạng xã hội: Instagram, Facebook, Twitter nơi nghệ sĩ có thể xây dựng portfolio cá nhân.
- Nền tảng quốc tế: DeviantArt, Fiverr, Ko-fi, ArtStation cho phép giao dịch trực tiếp với khách hàng toàn cầu.
- Cộng đồng riêng: Discord, Telegram,…
So sánh “commission” trong kinh doanh và nghệ thuật
| Tiêu chí | Commission Fee (Kinh doanh) | Vẽ Commission (Nghệ thuật) |
| Mục đích | Thù lao cho bên trung gian khi giao dịch thành công | Tạo ra tác phẩm nghệ thuật theo yêu cầu cá nhân của khách hàng |
| Cách tính | Theo phần trăm giá trị giao dịch hoặc phí cố định trên mỗi đơn | Dựa trên độ khó, số nhân vật, phong cách, màu sắc và thời gian thực hiện |
| Đối tượng thực hiện | Môi giới, đại lý, nhân viên bán hàng, sales freelancer | Họa sĩ freelance, illustrator, graphic designer, creator trên các nền tảng |
| Sản phẩm cuối cùng | Giao dịch hoàn tất, hợp đồng, doanh thu | Tranh kỹ thuật số, tranh tay, fanart, chân dung, thiết kế cá nhân hóa |
| Hình thức phổ biến | Bất động sản, bảo hiểm, thương mại, tuyển dụng | Fanart, chân dung, nhân vật game, couple art, tranh minh họa sáng tạo |
| Thanh toán | Sau khi giao dịch thành công hoặc theo chính sách công ty | Trả trước một phần hoặc toàn bộ tùy theo thỏa thuận với họa sĩ |
| Nền tảng hoạt động | Doanh nghiệp, sàn thương mại điện tử, phòng giao dịch | Instagram, Facebook, Twitter, DeviantArt, Fiverr, Ko-fi, ArtStation |
Cốc Cốc hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ commission là gì và cách từ này được ứng dụng linh hoạt trong các lĩnh vực như kinh doanh và nghệ thuật. Việc nắm bắt đúng nghĩa và ngữ cảnh sử dụng không chỉ giúp bạn giao tiếp chuyên nghiệp hơn mà còn hỗ trợ hiệu quả trong công việc, đặc biệt khi tham gia các hoạt động môi giới, bán hàng hoặc đặt tranh theo yêu cầu.
