Cách để phát hiện video Deepfake chính xác nhất

Deepfake đã và đang trở thành một trong những công nghệ AI được sử dụng rộng rãi nhất. Đi cùng với những đóng góp tích cực cho đời sống và xã hội, thực trạng lừa đảo và các mặt tối khác của Deepfake cũng là những vấn đề đáng báo động. Hãy cùng xem cách phát hiện video Deepfake trong bài viết!

Nội dung chính

Giới thiệu về Deepfake

1. Deepfake là gì?

Deepfake bắt đầu nổi lên và được sử dụng rộng rãi từ năm 2017. Deepfake là từ kết hợp của “deep learning” và “fake”. Ngay từ trong chính tên gọi của mình, Deepfake đã mang hàm nghĩa tạo ra những thứ “không thật”. Cụ thể nguyên lý hoạt động của công nghệ này chính là, sử dụng AI để thu thập, phân tích dữ liệu gốc như đặc điểm khuôn mặt, cử chỉ, giọng nói,…và xử lý thông qua thuật toán mã hoá AI hoặc Mạng đối kháng tạo sinh (GAN) để tạo ra những đoạn âm thanh, hình ảnh sao chép vô cùng chân thật. Nói một cách dễ hiểu, Deepfake tạo ra những đoạn âm thanh, hình ảnh có sao chép hình ảnh, đặc điểm nhận dạng của người khác rất tinh vi và giống như thật.

2. Mặt xấu của Deepfake

Dù được tạo ra với mục đích tích cực và đã mang lại những đóng góp không nhỏ cho đời sống, xã hội; Deepfake vẫn bị nhiều đối tượng xấu lợi dụng cho những hành vi chống phá, phạm tội, quấy rối đặc biệt nghiêm trọng.

Thông tin giả

Một trong những mặt xấu đáng báo động nhất của Deepfake chính là lan truyền thông tin sai sự thật, nội dung đồi truỵ với gương mặt của người nổi tiếng hoặc thậm chí là người bình thường. Thống kê cho thấy khoảng 96% video Deepfake được phát hành là nội dung khiêu dâm, trong đó phần lớn là có chứa hình ảnh người nổi tiếng và phụ nữ. Điều này xâm phạm nghiêm trọng đến hình ảnh, danh dự của người khác; tác động tiêu cực đến tinh thần và đời sống của nạn nhân.

Gây rối loạn chính trị

Deepfake còn có thể gây nhiễu loạn tình hình chính trị với sự phát tán những thông tin sai lệch có sử dụng hình ảnh của các vị nguyên thủ quốc gia, chính trị gia. Đây có thể là vũ khí nguy hiểm của các thành phần khủng bố, chống phá nhà nước. Một trong những nội dung đã từng gây chấn động cho cả thế giới chính là video sử dụng hình ảnh giả mạo của cựu tổng thống Mỹ Obama. Trong đoạn video trên, phiên bản “đạo nhái” của vị cựu tổng thống này có vẻ ngoài không khác gì ông và trò chuyện với biểu cảm vô cùng chân thực.

Lừa đảo, chiếm đoạt tài sản

Ngoài ra, vấn đề lừa đảo, chiếm đoạt tài sản và tấn công hệ thống bảo mật với Deepfake cũng diễn biến vô cùng phức tạp. Những video giả mạo giống hệt với hình ảnh nạn nhân có thể được sử dụng để chiếm lòng tin, thậm chí qua mắt những hệ thống bảo mật tân tiến để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Tóm lại, bản chất của Deepfake không xấu, tuy nhiên, nếu được sử dụng không đúng mục đích, Deepfake có thể đe dọa nghiêm trọng đến đời sống, chính trị và xã hội. Bất cứ ai trong chúng ta, cũng có thể trở thành nạn nhân của Deepfake nếu như không trang bị đủ kiến thức để bảo vệ bản thân.

Dấu hiệu nhận biết video Deepfake

1. Dựa trên hình ảnh

Bóng đổ và ánh sáng không nhất quán: Nếu hình ảnh được tạo nên từ Deepfake, bạn sẽ nhận ra bất thường trong độ tương phản của ánh sáng đối với gương mặt. Nếu như độ tương phản và bóng đổ trên gương mặt không tương đối với hướng ánh sáng trong khung cảnh, đây có thể là video Deepfake.

Làn da không tự nhiên: Làn da của những nhân vật được tạo nên bởi Deepfake thường có kết cấu không tự nhiên, có thể là quá mượt hoặc bị nhoè. Đôi khi, sẽ có sự chênh lệch giữa vùng da mặt và cổ, khiến cho phần mặt trông như mặt nạ.

Vùng tóc và tai: Tóc là bộ phận khó có thể copy một cách toàn diện nhất. Phần tóc của nhân vật Deepfake có thể trông lộn xộn hoặc dồn lại thành đám. Vùng tai cũng khó có thể được tái tạo 100% giống như bản gốc. Vì vậy, nếu để ý, bạn có thể thấy phần tai của hầu hết các video Deepfake được làm kém chất lượng hơn so với các bộ phận khác.

Hiệu ứng nhòe xung quanh khuôn mặt: Bởi vì sử dụng các thủ thuật cắt ghép, các video Deepfake thường sẽ có các bóng mờ, nhoè xung quanh gương mặt của nhân vật, đặc biệt là khi chuyển động.

Chất lượng hình ảnh: Các video Deepfake thường được làm với chất lượng hình ảnh thấp nhằm che dấu những chi tiết cắt ghép. Nếu bạn thấy một video chất lượng thấp được sử dụng trong các sự kiện quan trọng, hãy cảnh giác, đó có thể là video Deepfake

2. Dựa trên âm thanh

Một số trường hợp, video Deepfake có thể được phát hiện từ sự bất đồng giữa giọng nói và cử động gương mặt, hình ảnh và âm thanh không khớp với nhau. Đối với nhiều video Deepfake chất lượng thấp, âm thanh cũng có thể bị bóp méo, cao hoặc thấp hơn so với giọng bình thường.

3. Dựa trên cử chỉ/hành vi

Nhân vật của video Deepfake sẽ không thể làm được những cử động gương mặt phức tạp, đặc biệt là cử động mắt và miệng. Cử chỉ của nhân vật thường thiếu linh hoạt và không biểu đạt được hoàn chỉnh các cảm xúc một cách tự nhiên.

4. Dùng công cụ phát hiện Deepfake

Theo một nghiên cứu từ MIT cho thấy người bình thường chỉ có khả năng phát hiện Deepfake với độ chính xác 60%. Với sự hỗ trợ của các công cụ chuyên dụng, con số này có thể tăng lên từ 70% – 90%. Những công cụ phát hiện Deepfake được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là Sensity AI, Deepware, và Microsoft Video Authenticator, có thể tự động phát hiện các dấu hiệu bất thường và phân tích để nhận biết video Deepfake.

Cần làm gì để không là nạn nhân của Deepfake?

Ai cũng có thể trở thành nạn nhân của Deepfake. Những vấn đề Deepfake gây ra có thể để lại những tổn thất nghiêm trọng về vật chất và tinh thần cho nạn nhân. Để bảo vệ bản thân khỏi những tác động tiêu cực của Deepfake, cần luôn nhận thức và thực hiện các điều sau: